Sư Minh Tuệ đang thực hành hạnh đầu đà, một hạnh tu mà ngài Ca Diếp, vị tổ đầu tiên sau Đức Phật đã miên mật tu. Chính Đức Phật đã tán thán hạnh tu này của ngài. Bây giờ sư Minh Tuệ cũng tu theo hạnh này, thế mà có một số người không hiểu, hoặc cố tình không hiểu lại công kích cho là ngài không tu đúng theo những gì đức Phật dạy. Thực ra đây là pháp tu khổ hạnh cực kỳ khó mà ít người dám thực hành và đi đến thành công. Pháp tu này nếu nghiêm mật đi đúng thì kết quả sẽ nhanh chóng và không thể nghĩ bàn vì người tu biết ngũ uẩn là không, nên dần dần không dính mắc vào sắc, thọ, tưởng, hành, thức, do đó tham sân si và cái ngã cũng dần dần biến hẳn thì ba quả thánh đầu tiên và quả thánh cuối là A La Hán hoặc quả vị Phật tự nhiên sẽ đến. Các vị tu trong chùa cũng được học và biết như vậy, nhưng vì còn tiếp xúc nhiều với đời thường, không triệt để vất bỏ mọi thứ, nên đa số đi chậm hoặc dễ sa vào đường lợi danh mà quên đi lý tưởng giải thoát cho mình và cho người. Sư Minh Tuệ đã cương quyết chọn con đường này, con đường buông xả từ thân tới tâm một cách triệt để, có thể do sư hiểu rõ và thâm cảm lời Phật dạy nên đã chọn rời bỏ chùa sau hai năm tu hành mà đi khất thực trên hầu như khắp miền đất nước. Hình ảnh Sư chỉ có 3 y, tự tay may vá từ những mảnh vải vụn nhặt được mọi nơi, ngủ ngoài trời, dưới gốc cây, nhà hoang hay nghĩa trang với những đe dọa của rắn rết, của bóng tối ghê rợn. Lạ hơn nữa là sư không bao giờ nằm, ngủ thì lại ngủ ngồi, người thường như chúng ta, kể cả những nhà tu hành khác dễ gì làm được. Sư đi khất thực với đôi chân trần, đầu đội trời, chân đạp đất dưới trời nắng thiêu đốt của mùa hè, dưới cái lạnh giá của mùa đông, ăn trước giờ ngọ, ăn vừa đủ, có thì ăn, không có thì nhịn và đặc biệt không bao giờ nhận tiền cúng dường. Sư đi trong chánh niệm, gieo hạt giống từ bi cho mọi người. Có một lần khi đi khất thực, do thấy sư mặc chiếc y lạ với nhiều màu sắc của vải vụn ghép lại, cộng thêm là lõi nồi cơm điện, trông thật dị kỳ, sư bị người ta đấm sưng mặt vì cho là sư giả. Sư lòng không chút oán giận, mà chỉ quan tâm tới tay người đấm mình có bị đau hay không, trong tâm sư vẫn chúc phúc cho người đó. Lõi nồi cơm điện cũng như bình bát chỉ có cùng công dụng là để đựng thức ăn, thế mà có một số người kể cả tăng lẫn tục lại sanh tâm phân biệt đúng sai. Sư Minh Tuệ không chấp tướng, tùy duyên mà phóng khoáng. Sư không vướng mắc mà người phê bình lại vướng mắc.
Rồi cũng một lần khác, có người hỏi sư là nếu có ai muốn xin nội tạng của sư để chữa bệnh thì sư có cho không? Sư thưa hãy cho con mười ngày thanh lọc cơ thể, rồi sau đó muốn lấy bộ phận nào cũng được. Sư đã quên mình vì người, sư đã thấu triệt thân là huyễn hóa, và cũng nói lên được cái dũng, cái vô úy và lòng từ bi của một người quyết tâm theo Phật, xả bỏ tất cả.
Trong thời gian khoảng bốn năm đầu, sư âm thầm độc tu khổ hạnh, đi khất thực mọi nơi trên những con đường thiên lý của đất nước mà dường như chẳng mấy ai quan tâm, chẳng ai biết. Nhưng chỉ khoảng hai năm sau này thì hình ảnh sư lại vô tình có vài Youtuber ghi lại được, cộng thêm có những trao đổi ngắn ngủi giữa sư và họ. Cứ thế tưởng chừng như những thước phim và những câu chuyện mà các Youtuber đã ghi lại sẽ đi vào quên lãng. Rồi bỗng nhiên chỉ cách đây trên dưới hai tháng, những video clips cũ cộng thêm vài video clips mới của những Youtuber khác đã tạo nên sự chú ý của nhiều người dân ở Thanh Hóa, và càng ngày càng đông qua những tỉnh khác, thật đông tại Quảng Trị và đỉnh điểm là tại Thừa Thiên Huế với dòng người thật vô cùng đông đảo. Ngàn ngàn người đã lũ lượt hai bên đường chào đón, cúng dường, đảnh lễ, vây quanh và cả kéo nhau đông đảo đi theo sư. Có người lại rải hoa, có người lại phun nước để hạ sức nóng bỏng của đường nhựa trên lối sư đi. Kính ngưỡng và thương yêu sư như thế là tột cùng. Không những thế mà còn có rất nhiều người tự cạo tóc, đắp y và mang lõi nồi cơm điện giống như sư, xin được đồng hành. Ngài không mời mà cũng không xua đuổi ai.
Sư có sự thu hút lạ kỳ đối với đông đảo mọi giới Phật tử cũng như mọi tôn giáo bạn ở trong nước mà còn ở cả ngoài nước nữa. Điều này đã và đang minh chứng Sư Minh Tuệ đi đúng đường. Không tuyên bố chứng đắc, chỉ đang tu để tự hoàn thiện bản thân, không tự xưng là thầy hay sư mà lại khiêm cung, luôn tự xưng “con” đối với mọi người. Sư không thuyết pháp, chỉ thật thà nói lên vài kinh nghiệm tu hành với nét mặt vô cùng chất phác. Phải chăng cái không chứng mới là cái thật chứng, cái chất phác là cái không giả mạo. Sư Minh Tuệ đang hiện thân là một vị thánh, một vị Bồ Tát sống trong lòng mọi người mến mộ. Phải chăng đây cũng là thời điểm đủ nắng thì hoa nở.
Cũng có một việc gây ra tranh cãi vì có người cho rằng sư Minh Tuệ nói về chú Đại Bi không đúng, và tỏ vẻ nghi ngờ cũng như coi thường ngài. Chuyện là có một Youtuber gặp được sư Minh Tuệ. Qua chuyện trò, ngài cho biết đang tu theo hạnh đầu đà, trong đó ngài chỉ ngủ nơi nghĩa địa, nơi nhà bỏ hoang hay dưới gốc cây, hoặc nơi trống trải. Dưới đây là câu chuyện hỏi đáp được kênh Youtube “Hot 3 phút” chia sẻ cuộc đối thoại giữa Youtuber đó và sư Minh Tuệ, qua tường thuật của một Facebooker có tên là TN.
Cuộc đối thoại diễn ra như sau:
Youtuber hỏi:
- Thầy có trì chú Đại Bi không?
Giữa cảnh đêm tối mịt mùng một mình nơi nghĩa địa, nơi núi rừng, nơi đồng không mông quạnh, nơi nhà hoang thì chuyện ma quái rùng rợn hay những nguy hiểm khác như rắn rết, thú dữ có thể rình rập đe dọa đến mạng sống của con người. Mọi người bình thường như chúng ta và Youtuber trên có lẽ ai cũng sợ hãi và chỉ có cách là cầu xin một đáng thiêng liêng nào đó che chở. Ở đây Youtuber có lẽ nghĩ là phải niệm chú Đại Bi nên buột miệng hỏi ngài Minh Tuệ như trên.

- À cái chú đó học làm cái gì đâu! Con không học chú Đại bi. Con đọc qua vậy thôi. Cái đó không phải pháp hành.
Câu trả lời ngắn ngủi của sư có lẽ làm cho hầu hết chúng ta nghe phải “sốc”. Chúng ta có cảm tưởng sư coi thường chú này, một Đại Bi chú do Đức Quan Thế Âm Bồ Tát thương xót chúng sinh mà tuyên nói.
Ở đây chúng ta nên hiểu là Phật đã từng nói có 84000 pháp môn tu, con số tượng trưng cho có muôn vàn pháp tu theo lối nói của người Ấn Độ. Tùy theo căn cơ, túc duyên và ý thích mà mỗi người chọn cho mình một pháp tu, một lối đi riêng. Phương pháp tu của sư Minh Tuệ không theo mật tông, không trì chú, và đó không phải pháp hành của ngài.
Trong một cuộc trò chuyện khác, có người hỏi sư có trì chú không? Sư nói có. Vậy chú đó là gi? Chú của sư là giữ năm giới, chính là không sát sinh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối, không uống rượu. Vậy sư coi việc giữ giới là quan trọng và tập trung xả bỏ mọi thứ để đi đến ngã không và pháp không hầu thẳng đến A La Hán, đến Chính Đẳng Chính Giác trong tinh thần của Bát Nhã tâm Kinh.
Tâm Kinh có đoạn nói về thần chú:
“... Cố tri Bát nhã Ba la mật đa, thị đại thần chú, thị đại minh chú, thị vô thượng chú, thị vô đẳng đẳng chú, năng trừ nhất thiết khổ, chân thật bất hư...”
Bản dịch của Hòa thượng Thích Thanh Từ:
“... Nên biết Bát-nhã Ba-la-mật-đa là đại thần chú, là đại minh chú, là vô thượng chú, là vô đẳng đẳng chú, hay trừ được hết thảy khổ, chân thật không dối...”

Sư không trì chú Đại Bi mà chỉ chuyên về trì giới và buông xả tham sân si. Buông xả mọi thứ cũng chính là một chú mà không có một thần chú nào cao hơn được nữa như đoạn Tâm kinh nêu trên. Và đây có lẽ cũng là lý do tại sao sư không trì chú Đại Bi, mặc dầu chú đó rất hữu ích và mầu nhiệm cho người có tâm và có duyên, dù tại gia hay xuất gia.
Và cuộc đối thoại tiếp tục:
- Sao rất nhiều người hay đọc chú đó? Rất là linh nghiệm?
Nghe sư nói như vậy, Youtuber không khỏi sửng sốt vội hỏi. Chắc phần đông chúng ta cũng đồng quan điểm với Youtuber.
Sư nêu câu hỏi:
- Dạ nhưng cho con hỏi, anh có thể nói chú Đại Bi, chắc anh cũng hiểu về chú Đại Bi?
Youtuber trả lời:
- Con có đọc nhưng không hiểu.
Có lẽ sư Minh Tuệ đã đọc được tư tưởng của người hỏi lúc đó. Người hỏi đang nghĩ ngài tu nơi vắng vẻ thì có thể có ma quỷ quấy phá, vậy ngài có đọc chú Đại Bi để trừ yêu ma quỷ quái hay không? Và đây là câu ngài nói:
- Chú Đại Bi chẳng hạn, như đọc cái thần chú đó lên với mục đích làm gì cơ? Nếu mà để trừ tà, trừ ma hay quỷ gì đó để cho mình yên ổn, được an ổn. Chẳng hạn như giờ con thấy một con quỷ ở đó, tới đọc thần chú để hại nó, để mình được yên ổn thì mình độc ác, đâu có cần thần chú đó đâu. Mình từ bi, mình hại nó, đánh đập họ, đuổi họ đi để mình có chỗ ở, hay mình được an ổn thì cái đó học làm gì?
Thể theo câu hỏi và ý nghĩ trong đầu của người đó mà ngài trả lời như trên. Ngài muốn nhấn mạnh là trì chú với mục đích diệt trừ ma quỷ để lợi mình mà hại người thì không nên học, không nên trì. Đó chính là tâm từ bi của một bậc chân tu, của một Bồ Tát, chứ chẳng phải ngài coi thường chú Đại Bi. Cũng câu hỏi đó mà người khác hỏi với ý nghĩ khác trong đầu thì chắc hẳn câu trả lời của ngài sẽ khác. Chúng ta học Phật nên cân nhắc suy nghĩ và nhớ về điểm này để tránh những ngộ nhận về các bậc chân tu hay những bậc thánh. Dĩ nhiên các ngài không để tâm, nhưng chúng ta lại tổn phước.
Riêng với câu trả lời của Youtuber “Con có đọc nhưng không hiểu” đã khiến cho Facebooker TN có ý kiến như sau:
- Đây là mấu chốt vô cùng quan trọng cho tất cả những ai đã, đang muốn hành trì thần chú Đại Bi cũng như tất cả các pháp của Phật phải ý thức một điều: học pháp mà không hiểu pháp, đem pháp đó để hàng ngày hành trì, thậm chí hành trì một cách siêng năng, miên mật thì càng hành trì bao nhiêu, tức càng tu tinh tấn bao nhiêu càng vô minh, điên đảo bấy nhiêu. Tại sao? Bởi vì cái gốc đã vô minh thì quả cũng phải vô minh theo cái gốc này. Đây chính là điều Phật luôn nói: Tin ta mà không hiểu ta (tức là các pháp Phật dạy) chính là phỉ báng ta.
Qua ý kiến trên, chúng ta thử tìm hiểu xem những chú do Phật hay các vị Bồ Tát tuyên đọc, hay chú Đại Bi có tác hại như Facebooker TN đã nói hay không.
Trước hết Thần chú là lời bí mật của chư Phật, chư Bồ Tát, còn gọi là Chân ngôn, Mật ngôn. Những mật ngôn này chỉ có chư Phật, chư Bồ mới hiểu rõ mà thôi. Mỗi thần chú đều có công năng riêng. Riêng Chú Đại Bi của Đức Quan Thế Âm Bồ Tát thì ngay cái tên chúng ta đã thấy đây là một bài chú với Đại Bi Tâm thì có đâu giúp người này hại người kia. Chú giúp chúnɡ sɑnh được ɑn vui, diệt nɡhiệp ác, xɑ lìɑ chướnɡ nạn, tănɡ trưởnɡ cônɡ đức củɑ pháp lành, thành tựu tất cả các thiện căn, tiêu trừ mọi sợ hãi, được mɑu đầy đủ tất cả sở nguyện monɡ cầu. Do vậy chú cũng có công năng giúp người tu đi đến chỗ định khi ngồi thiền hoặc khi niệm Phật. Nếu thành tâm kiên trì niệm chú thì sẽ được chư vị long thần hộ pháp bảo vệ khi gặp nạn. Bảo vệ không có nghĩa là diệt trừ kẻ quấy phá. Nếu diệt trừ kẻ quấy phá thì còn đâu là tâm Phật nữa, còn đâu là đại bi nữa.
Chú thuộc mật tông, giáo thuộc hiển tông. Về giáo thì Phật giảng kinh để chúng ta suy nghĩ hiểu cho thấu đáo. Hiểu khổ và luân hồi sinh tử từ đâu đến và cách buông bỏ chúng, để thoát khổ, để thoát luân hồi sinh tử. Về chú thì lại khác, nếu tụng đọc mà cố hiểu nghĩa thì lại mất công dụng nhiệm mầu của chú. Chú thì khó đọc và khó nhớ, chúng ta cần tập trung nghe và hành trì lâu ngày thì mới mong thuộc lòng được, nhất là chú Lăng Nghiêm. Nghe là trở về với tự tánh thanh tịnh của chính mình. Tập trung là hình thức của định, không hiểu nghĩa là để ý thức không chen vào. Ý thức không chen vào thì không sinh vọng tưởng, không sinh vọng tưởng thì không sinh vọng tình. Vọng tưởng và vọng tình, nói chung là vọng thức, nếu không còn nữa thì sẽ trở về tự tánh thanh tịnh của chính mình, sẽ chứng nhập A La Hán hoặc đi đến quả vị Phật, tùy theo mức độ tu hành và buông xả tới đâu của hành giả.
Như vậy đọc chú mà không hiểu nghĩa mà cứ đọc thì càng đọc càng trở nên vô minh như đạo hữu TN trong kênh Youtube “Hot 3 phút” góp ý thì có phần không đúng.
Đạo Phật rất thâm sâu và ảo diệu, không phải mê tín mà lại đi trước khoa học rất xa. Tôi cũng niệm Phật, niệm chú và ngồi thiền như bao người và cũng cảm nhận được sự linh diệu của các câu chú. Tuy nhiên bản thân tôi chỉ là hạt cát trong biển Phật pháp thâm sâu nhiệm mầu và cũng chỉ thực hành được chút ít qua lời Phật dạy nên cũng rất ngại khi phải góp ý trong trường hợp này. Nói ra thì sợ không diễn tả được hết những cao siêu nhiệm mầu của Phật pháp, còn nếu không nói thì lại sợ có nhiều người hiểu lầm về Ngài Minh Tuệ, một bậc chân tu, hoặc hiểu sai về Phật pháp, nhất là chú Đại Bi thì lại khiến cho nhiều người mất đi niềm tin và cơ hội giải thoát nên đành phải mạo muội viết ít hàng, mong được chư vị lượng thứ.
Những bậc chân tu, tâm không dính mắc, coi mọi chuyện đều như hư không, chẳng mảy may quan tâm. Tuy nhiên chúng ta là phàm phu có thói quen hay phân biệt nên mới có chuyện ĐÚNG hay SAI nơi đây. Chúng ta không đủ trí tuệ nhận xét các ngài một cách chính xác mà chỉ tạm luận bàn theo những chỉ dạy của chư Phật, chư Bồ Tát, chư Tổ và các thiện tri thức để tạm soi sáng một vài thắc mắc hoặc nghi ngờ mà nếu không suy nghĩ chín chắn thì có hại cho mình và rất nhiều người khác.
Nếu những góp ý nhỏ này có chút hữu ích nào thì xin hồi hướng tới mọi pháp giới chúng sinh đồng thành Phật đạo. Nếu có gì sai thì xin thành tâm sám hối và xin được những bậc cao tăng, thạc đức, những thiện tri thức chỉ giáo thêm để có thể học hỏi và tinh tấn trên con đường hoàn thiện bản thân.

Xin được kính chào cùng thân chúc mọi người thân tâm an lạc và sở cầu như nguyện.

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
Minh Từ